In sommige genres zie je al snel bepaalde verwachtingspatronen ontstaan. Niet alleen is de clou van een boek vaak voorspelbaar, ook lijkt er een soort formule te zijn waar de meeste boeken in he genre aan voldoen. Bij chicklits is er altijd een knappe man die een onhandig meisje verovert, bij thrillers is het een rechercheur met persoonlijke problemen, bij psychologische romans een grote twist. Niet per se iets mis mee, zolang er nog genoeg uitzonderingen zijn. Maar het gebeurt ook bij YA-boeken: dan zit er maar al te vaak een liefdesdriehoek in, of het hele verhaal gaat over liefde en romantiek. Zijn er nou eigenlijk ook wel YA’s zónder romantiek?
De rol van liefde in YA-boeken
Op Book Riot verscheen onlangs een artikel over deze vraag. Veel lezers vinden dat het YA-genre te gefocust is op liefde en romantiek, terwijl er nog zoveel andere mooie thema’s zijn. Ik kan me daar wel in vinden: die formule die ik net noemde, lijkt voor YA vaak in te houden dat er sprake moet zijn van een romantische queeste. En soms is dat irritant, want dan draait het echt alleen maar om de verliefdheid en ugh, daar gaat het niet altijd om in de puberteit en al helemaal niet in het leven!
Logische keuze
Maar in veel andere gevallen vind ik het niet zo gek dat er veel romantiek in zit: pubers en jongeren zijn nu eenmaal veel aan het ontdekken en verkennen over liefde en daardoor ontwikkelen ze zichzelf ook weer. Dat hoort bij de pubertiet, bij het volwassen worden. net zoals seks hoort bij het leven in de adolescentiefase en daarom zit het veel in New Adult-boeken. In dat opzicht is de focus op romantiek dus een vrij logische keuze, zeker als het mooi in context staat met andere elementen van het volwassen worden en de verbinding daartussen. Niet echt verkeerd, dus.
Minder liefde, please!
Toch snap ik de negativiteit ook wel. Er zijn nog heel veel andere dingen die spelen wanneer je de leeftijd bereikt waarop je volwassen gaat worden. Het Young Adult-genre draait om de ontwikkeling van je eigen persoonlijkheid, deels in context met de wereld om je heen. Dus ook: school en studie, je verleden en toekomst, keuzes, de relatie met je ouders en vrienden, voor jezelf opkomen, je eigen identiteit, wat je wel en niet wilt en je dromen en angsten, om maar wat voorbeelden te noemen. Dat wordt soms overschaduwd door de focus op liefde en romantische relaties. In dat opzicht zou het echt wel wat minder mogen, want som is er zoveel gaande dat je hoofd echt niet naar verkering en liefdesdrama’s staat. En soms ben je er gewoon nog niet aan toe. Dat is, vind ik, iets waar vaak een beetje aan voorbij wordt gegaan in de Young Adult-boeken.
YA-boeken zonder liefde: zijn ze er?
Jazeker, ze zijn er! Hoewel ze absoluut lastig te vinden zijn: ik heb een hele kritische blik geworpen op de al gelezen boeken in mijn kast, maar de meeste ervan gaan toch echt (in ieder geval voor een deel) over liefde. Toegegeven: in sommige boeken is het veel sterker aanwezig dan in andere boeken en soms zijn de overige thema’s veel sterker dan het liefdesverhaal of vult het elkaar op een mooie manier aan. Maar veel YA’s gaan echt over liefde. En natuurlijk is dat niet per se erg, want oké: ik geef toe dat ik de romance vaak ook wel heel fijn vind. Fictional crushes en zo, helemaal niet erg. Maar die YA-boeken zonder echte romantiek zijn er absoluut! En dus ging ik eens kritisch nadenken…
Welke boeken dan?
In het artikel van Book Riot staat een lijst van 100 YA-titels waar weinig tot geen romantiek in zit. Tot mijn schaamte heb ik minder dan een handvol titels van die lijst gelezen, dus controleren wordt lastig. Wel weet ik dat De Boekendief van Markus Zusak een prachtig voorbeeld is van een boek zonder romantiek. Ook Misschien morgen van Patricia McCormick is een onwijs mooi en aangrijpend verhaal zonder een spoortje romantische liefde. Van Freya hoorde ik al dat de Lockwood & Co-serie geweldig is omdat er helemaal geen liefde in zit, dus die boeken wil ik absoluut nog lezen, binnenkort. En hoe zit het dan bijvoorbeeld met Harry Potter? Eigenlijk zit daar pas vanaf boek 4 écht romantiek in, daarvoor gaat het over hele andere thema’s en queesten. Het heft dus ook veel te maken met de leeftijd van de personages.
Ik vind dat er zeker nog wel werk aan de winkel is wat betreft YA’s met een minder grote rol voor liefde en romantiek. In onze huidige complexe wereld zijn er toch genoeg mogelijkheden voor auteurs? Er zijn ook genoeg mensen die helemaal geen boodschap hebben aan liefde en verkering. Ik wacht met smart op wat emancipatie wat deze kant van het YA-genre betreft.
Wat vind jij: ligt er teveel focus op liefde in het YA-genre?
Ik vind er vaak inderdaad wel erg veel focus op liggen. Dat vind ik niet altijd erg, maar het maakt wel dat ik YA-boeken vaker als ‘even tussendoor iets met verliefdheid lezen’ zie. Vooral omdat de liefdesdriehoeken dan vervolgens een groot deel van de stukken over verliefdheid/relaties/liefde zijn. Nu ik erover nadenk, het is zelfs zo erg dat ik bij een van de laatste series die ik las echt aan het wachten was wanneer er nou eindelijk een all consuming liefdesdriehoek zou komen (spoiler: die kwam niet, en de hoofdpersonen durfden zelfs zich eerst te richten op andere dingen die met het volwassen worden te maken hadden in plaats van op hun verliefdheid!).
Ja die associatie krijg je dan inderdaad. O wauw, dat boek klinkt zo waar goed haha, welke was het?
Ik heb de laatste tijd zo veel boeken gelezen waarin romantiek een ondergeschikte rol in speelt. Ja, er verschijnen ontzettend veel contemporary romance boeken in Nederland, dus daarom lijkt het de suggestie te wekken dat er enkel dat soort YA boeken zijn. Onzin! Lockwood is inderdaad een perfect voorbeeld; vrijwel geen romantiek (en ook nog eens fantastisch).
Maar eerlijk? In de kern gaat alles over liefde. Want romantiek en liefde zijn niet hetzelfde. Liefde voor vrienden, liefdes voor de waarheid, liefde voor een doel. Elk boek draait om een bepaalde passie.
Dat is zeker waar, maar juist die ”andere” soorten liefde zou ik vaker terug willen zien.
Ik vind vaak wel dat er veel focus op liefde ligt, en dat vind ik opzich niet erg want ik ship graag personages en heb een hoop fictional crushes maar wordt soms wel erg moe van het ‘we kennen elkaar een week maar je bent m’n hele wereld en ik zou voor je sterven’. Dat gaat mij toch een beetje te ver haha, m’n leven is me lief dus ik spring echt niet zomaar voor een kogel zeg maar 😉
Haha ja dat precies, dat is soms zo onrealistisch!
Hoewel ik zelf totaal niet romantisch ben ingesteld, mis ik het enorm als er in een boek geen romantiek voorkomt. Het hoeft voor mij niet de hoofdfocus te zijn van het verhaal – liefst niet zelfs – maar als er niet een vleugje liefde opbloeit dan vind ik dat toch een beetje jammer.
Dat is ook wel weer de andere kant ervan, grappig!